کشف شواهدی از تدفین صندوقی در سد مراش - فروشگاه ویژه ها

در کاوش نجات بخشی محوطۀ شماره پنج حوضه آبگیر سد مَراش شهرستان ماهنشان استان زنجان، بقایای تدفین چهار انسان روی یک کف گچی کشف شد که بر اساس شواهدی همچون بقایای چوب، میخ و بست های فلزی فرسوده به نظر می رسد این تدفین ها درون صندوقی چوبی قرار داشته اند.

شقایق هورشید سرپرست هیئت باستان شناسی کاوش های نجات بخشی سد مَراش با اعلام این خبر با اشاره به اینکه در زمستان سال 1393 و پس از موافقت های اولیه بین پژوهشگاه و شرکت سهامی آب منطقه ای استان زنجان، حوضه آبگیر سد مَراش به سرپرستی لاله عبدی کیا و با هدف نجات بخشی مورد بررسی و شناسایی باستان شناختی قرار گرفت، تصریح کرد:

درمجموع 16 محوطه از دوره های پارینه سنگی میانی، مس و سنگ، هزاره اول پ.م.، اشکانی، ساسانی تا اوایل اسلام و سده های میانی و متأخر اسلامی در این محدوده شناسایی شده است.پیرو توافقات پیشین و تفاهم نامه منعقده، نخستین کاوش نجات بخشی در این حوضه پس از گذشت 5 سال از بررسی یاد شده در زمستان 1398در محوطه شماره 6 به سرپرستی نگارنده انجام شد که در نتیجه آن بقایای استقراری فصلی مربوط به دوره اشکانی کاوش و مستندنگاری شد.

هورشید افزود:

در ادامه این پژوهش های میدانی این بار پس از گذشت چهار سال مجددا در ماه های آذر و دی، کاوش نجات بخشی محوطه شماره 5 در دستور کار تیم باستان شناس قرار گرفت که پس از ارزیابی های اولیه و میزان پراکنش سفال های سطحی، محل ایجاد اولین گمانه در جنوب شرق محوطه مشخص شد که با برداشت خاک های سطحی بقایای دیواری آجری نمایان و سپس با ادامه کاوش و پیگردی دیوار سرانجام یک بنای هشت ضلعی آشکار شد. در ادامه و برای تشخیص کاربری بنا، کاوش در مرکز آن ادامه یافت که در نتیجه در عمق 130 سانتی متری نسبت به کف بنا، بقایای اسکلتی چهار تدفین انسانی روی یک کف گچی آشکار شد که با توجه به بقایای چوب، میخ و بست های فلزی فرسوده به نظر می رسد این تدفین ها درون صندوقی چوبی قرار داشته اند. بخشی از گورستانی بزرگ با گورهای ساخته شده از سنگ و ملاط گچ در کارگاه دیگری نمایان شد.

این باستان شناس در سرانجام تصریح کرد:

در بخش شمالی محوطه، پس از بررسی های آرکئوژئوفیزیک که از طریق کوروش محمدخانی انجام شد، بقایای دو زباله دانی بزرگ مربوط به کوره سفال پزی شناسایی و کاوش شد که در نتیجه آن بیش از 16 هزار قطعه سفال که اغلب دارای لعاب سوخته، ذوب شده و در کل دگرشکل شده بودند، مستندنگاری شد. در کل با توجه به مجموعه سفال ها، کاشی ها و آجرهای لعابدار به دست آمده از این کاوش باستان شناسی، به نظر می رسد بنای هشت ضلعی (آرامگاه)، گورستان پیرامون آن و دو زباله دانی مربوط به کوره سفال پزی، متعلق به سده های 9-7 هجری قمری و به احتمال بیشتر متعلق به دوره ایلخانی باشند.